Hoewel angst een natuurlijke emotie is, kan ze ons soms in haar verstikkende greep houden en spanning creëren, zowel fysiek als mentaal.
De weerstand tegen de angstgevoelens leidt uiteindelijk tot gedrag dat onszelf en anderen schaadt.
Door de angst met mindfulness en compassie in de ogen te kijken, kunnen we uit de greep van angst geraken en onszelf terug verbinden met onze creativiteit, wijsheid en liefde.
Het angstsysteem
Angst is een natuurlijke emotie die ons in staat stelt om in actie te treden wanneer we in gevaar zijn. Het is een levensreddende emotie die echter heel onaangenaam voelt. Want mocht angst aangenaam zijn, dan zouden we niet reageren wanneer er gevaar is. Maar dat zorgt er tegelijk ook voor dat we geneigd zijn van de angst weg te rennen of het te verdrukken, zodat we het niet hoeven te voelen.
Je bent dus bang omdat je niet dood wilt gaan. Maar in het moderne leven hebben de meeste mensen het geluk om vrij te zijn van levensbedreigend gevaar. En toch overheerst angst het leven van veel mensen. Het gaat dan eerder om angst voor mentale of emotionele schade, zoals angst om je partner te verliezen, angst om in de steek gelaten te worden, angst voor armoede, angst voor succes, angst om te falen of angst voor andere ellende.
Onder alle onaangename gevoelens die je kunt hebben ligt meestal angst en de weerstand tegen angst aan de basis.
Het nadeel van angst te vermijden
Het is normaal dat we soms angst voelen, maar door er weerstand tegen te bieden, maken we het alleen maar erger voor onszelf. De onderdrukte angst zet zich vast in ons lichaam en controleert onze gedachten en ons gedrag. Op een bepaald moment komt het naar boven in de vorm van een depressie, woede, een ziekte, agressie, verslavingen,…
Het vraagt ook heel veel energie om angstgevoelens te onderdrukken.
En samen met de angst, onderdrukken we op die manier ook andere gevoelens. Je kunt namelijk niet één gevoel onderdrukken. Zo raak je op den duur afgesloten van gevoelens van empathie, compassie en liefde.
Dus het levert niets op om angst te onderdrukken, integendeel.
De angst in de ogen kijken
Als je op een bewuste manier wilt leven, is het belangrijk om angstgevoelens onder ogen te zien. Je maakt een shift van weerstand naar openheid.
In plaats van gevoelens van angst en bezorgdheid te vermijden, ga je er interesse voor tonen. Daarin ligt de kans om te groeien als persoon!
Het gaat hier niet om traumatische angst, maar om dagelijkse bezorgdheid en angstgevoelens die sluimerend aanwezig zijn. In dit geval is het heel bevrijdend om die gevoelens bewust te maken.
Maar hoe doe je dat? Het word je je bewust van angst?
Via de twee vleugels van gewaarzijn: mindfulness & compassie
STAP 1 : MINDFULNESS
Het begint met te herkennen wanneer je in de ‘trance’ van angst bent. Echte angst is geen trance. Wanneer je bijvoorbeeld aangereden wordt door een auto, als er écht gevaar is, als je ernstig ziek bent,…
Maar wanneer je het gevoel hebt dat angst altijd op de loer ligt, dat er constant bedreigingen zijn, wanneer je lichaam altijd in een stressreactie gaat, dan is er een chronisch gevoel van bezorgdheid en onrust. Dit noemen we de ‘trance’ van angst.
Je kan dit herkennen aan:
- je lichaam: het is typisch dat bepaalde spieren, vooral in de nek en schouders, zich gaan opspannen
- je gedachten: angstige gedachten, oordelen, zelfkritiek, …
- je gedrag: snel rondrennen, tijd tekort komen, verslavingen, agressie, …
De eerste stap begint met pauzeren en je aandacht richten op wat er in je lichaam en in je hoofd omgaat. Je blijft erbij, zonder te veroordelen wat je voelt en zonder ervan weg te vluchten. Je laat het verhaal los dat door je gedachten gecreëerd wordt, en je richt je aandacht op de sensaties in je lichaam. Je kan je lichaam scannen. Vooral de keel, de borst en de buik zijn plaatsen waar angst vaak spanning veroorzaakt. Welk plekje in je lichaam vraagt het meeste aandacht? Wat voel je er precies? Wat wil het jou vertellen?
Op deze manier maak je ruimte voor de angst, zonder je erdoor te laten meeslepen.
angst x aandacht = vrijheid
STAP 2: COMPASSIE
Nadat je met mindfulness de angstgevoelens aan het licht gebracht hebt, breng je de tweede vleugel van gewaarzijn erbij, de vleugel van liefde. Terwijl mindfulness ziet wat er gebeurt in het moment, draagt compassie zorg voor wat je ziet.
Dit betekent dat je zo warm, mild en liefdevol mogelijk omgaat met de angst.
- Je kan bijvoorbeeld jezelf liefdevol toespreken, alsof je tegen je beste vriend(in) zou spreken.
- Je kan een hand op je hart leggen en de warmte van je hand en het koesterende gebaar voelen.
- Je kan een gevoel van openheid en ruimte oproepen waarin de angst beter kan gedragen worden. If you trust the ocean, you’re not going to be afraid of the waves.
- Of je kunt het beeld oproepen van iemand die voor jou liefde en warmte uitstraalt en die jou compassievol toespreekt.
- Je kan communiceren met de angst: ‘hallo angst, wat heb je nodig, wat kan ik nu voor je doen?’
Het gaat er vooral om terug in contact te komen met gevoelens van liefde en warmte.
Begeleide meditatie
Hieronder vind je een begeleide meditatie om angst en bezorgdheid met mindfulness en compassie tegemoet te gaan.